image source: The Image of a Voice: The Mirror Stage of Jacques Lacan
copyright Angelos Tsialides, all rights reserved
Artist: Stella Violari
Μια Γλώσσα Άλλη: Γνωριμία με τη Λακανική Ψυχανάλυση
απόσπασμα:
[...] Είναι ακριβώς αυτήν την έλλειψη επικοινωνίας που θίγουν οι αναλυόμενοι στη συνεδρία τους. Παρουσιάζεται ένας Άλλος που κατηγορούμε ότι δεν μπορεί να μας καταλάβει, που ενώ προσπαθούμε τόσο πολύ να μιλήσουμε τη γλώσσα του, εν τούτοις δε γινόμαστε κατανοητοί.
Μια αναλυόμενη περιέγραφε την προσπάθεια της να προσφέρει στους άλλους τη φροντίδα που χρειάζονται, όμως όποτε τυγχάνει να χρειαστεί η ίδια βοήθεια κανείς δεν της την προσφέρει. Ωστόσο, μέσα στο παράπονο της δεν αναφερόταν απλώς στο ότι δεν τη βοηθούν, αλλά, επιπλέον, στο ότι αυτή ντρέπεται να ζητήσει βοήθεια διότι δε θέλει να παρουσιαστεί ως αδύναμη, απαιτώντας όμως ταυτόχρονα από εκείνους τους ανθρώπους που διατηρεί δίπλα της, βοηθώντας τους, να αναγνωρίσουν την ευχή της για βοήθεια και σαν καθρέφτης να κάνουν το ίδιο που πράττει αυτή για εκείνους. Προσπαθεί να μιλήσει τη γλώσσα που η ίδια φαντάζεται ότι τους διέπει, φαντασιώνεται δηλαδή τη γλώσσα απόλαυσής τους, κατά την οποία πιστεύει πως θα τους ικανοποιήσει αναγνωρίζοντας τη βοήθεια που χρειάζονται – ένα πράγμα που ανέδειξε η ανάλυσή της είναι ότι συνήθως ούτε καν χρειάζονται εκείνη τη βοήθεια αλλά η αναλυόμενη είναι που την «επιβάλλει» στους άλλους. Προσπαθεί δηλαδή να μιλήσει μια ξένη γλώσσα όπως η ίδια την καταλαβαίνει, ή μάλλον όπως δεν την καταλαβαίνει – γι’ αυτό και τη φαντασιώνεται – και έπειτα διερωτάται γιατί όταν αυτή μιλάει ετούτην τη γλώσσα δε γίνεται από τον άλλο κατανοητή! Επιπλέον, σκηνοθετώντας την αδυναμία στον άλλο για να παρουσιάζεται η ίδια δυνατή, τελικά το μόνο που συναντάει είναι τη δικιά της αδυναμία. Μιλώντας αυτήν τη γλώσσα, δε δύναται να γίνει αναγνωρίσιμη ούτε από τον άλλο, μα ούτε και από τον ίδιο της τον εαυτό, διότι χωρίς το δίπολο δυνατή/αδύναμη δεν ξέρει ποια είναι.
...
Με τον ίδιο τρόπο που ο Φρόυντ μίλησε για εσωτερικές συγκρούσεις, ο Λακάν αναφέρθηκε στον κατακερματισμό του σώματος. Η φράση «έχω ένα σώμα» φέρει την υπόθεση ότι το σώμα του υποκειμένου, που εκφωνεί αυτή τη φράση, είναι ενιαίο [ένα]. Οι εσωτερικές συγκρούσεις, όμως, μας δίνουν άλλη εικόνα παρά αυτή της ενότητας του σώματος. Εμβληματική ήταν η περιγραφή που έδωσε μια αναλυόμενη στη συνεδρία της: «Ο εγκέφαλος μου σκεφτόταν άλλα και τα χέρια μου έκαναν άλλα. Τα μέλη του σώματός μου δεν επικοινωνούσαν μεταξύ τους»! Ο Λακάν, στο στάδιο του καθρέφτη [βλ. The Image of a Voice], αναφέρεται σε αυτόν τον κατακερματισμό που προέρχεται από τη γλώσσα, εφόσον το υποκείμενο εντάσσεται στον λόγο του Άλλου.
Μια Γλώσσα Άλλη: Γνωριμία με τη Λακανική Ψυχανάλυση
Για όσους επιθυμούν να αποκτήσουν μια ιδέα του περί τίνος πρόκειται η Λακανική ψυχανάλυση, στην πρακτική της, είναι διαθέσιμο αυτό το βιβλιαράκι των 40 σελίδων που μόλις κυκλοφόρησα.
διαθέσιμο σε ηλεκτρονική και σε έντυπη έκδοση
